اثر تربیت بر موفقیتهای زندگی

در این مقاله میخواهیم شما را با کلیات مفهوم تربیت و اثر آن بر موفقیتهای زندگی آشنا کنیم و سپس به مفهوم اصلی آموزش های استاد مسعود زرین بپردازیم .

کلیات عمومی از تعریف تربیت در زندگی :
تمامی علوم از جمله فلسفه, روش درست اندیشیدن, راه خردمندانه زیستن و کوشش برای شناختن هستی است.
ما با انواع فراوانی دانش های متفاوت فلسفه, از جمله فلسفه دین, فلسفه هنر, فلسفه علم, فلسفه علوم گوناگون و فلسفه تربیت رو به رو هستیم.
چراعلوم فلسفه تربیت چرایی پاسخگویی کافی به واقعیتهای زندگی روانی – تربیتی مردم در عصر حاضر را ندارد ؟
ما نیازمند تفکر روشمند فلسفی و اندیشه درست در تعلیم و تربیت و راه و رسم زندگی انسانی هستیم و می توانیم آن را به همه اقشار حتی به کودکان و نوجوانان دانش آموز, بیاموزیم مشروط بر آنکه موضوع مناسب, روش مناسب, زبان و ابزار مناسب و موقعیت مناسب را برای این آموزشها بشناسیم و به کار گیریم.
تعلیم و تربیت ما اگر بر فلسفه ای روشن و رهایی بخش متکی باشد, کودکان و نوجوانان خواهند توانست در مورد دیدگاههای متفاوت و در مورد معنای زندگی خود در محیط محلی و ملی و جهانی به درستی بیندیشند و مهارتهای خود را برای زندگی پاکیزه و انسانی گسترش دهند.
برای دستیابی به چنین مقصودی, ما باید فهم خود از حکمت و خرد و دانش به طور عام, و فلسفه تعلیم و تربیت و روان شناسی تربیتی بطور خاص, و مناسب سازی اهداف و محتوا و روش فرایند تعلیم و تربیت با زندگی در عصر حاضر را در یک نظام فکری روشن و رهایی بخش سازماندهی کنیم و, از این طریق, برنامه های آموزشی و درسی, کتب درسی و منابع آموزشی, روشهای تدریس و تربیت معلم را بازنگری کنیم.
تحول ثمربخش در تعلیم و تربیت ایران, قبل از هرچیز, نیازمند چنین کوشش سترگی است و فرهیختگان و دانشمندان ایرانی باید توان خود را برای نظریه پردازی در فلسفه تربیتی جدید به کار گیرند تا چراغ راه چنین تحولی باشند.
تفکر فلسفی و آموزش روش اندیشه درست به کودکان و نوجوانان, فلسفه تعلیم و تربیت و کاستیهای کنونی آن, مدل ترکیبی حکمت و خرد و دانش مورد نیاز برای تعلیم و تربیت در ایران, و جایگاه فلسفه خردگرایی و علمی است که بتواند زمینه بهتری برای پاسخگویی به اساسی ترین ضرورتهای زندگی روانی – تربیتی مخاطبان تعلیم و تربیت در ایران را, که به نظر ما آموزش جامع و کامل همگانی, تربیت هویت و شخصیت, آموزش درس اندیشیدن, و آموزش مهارتهای زندگی است, فراهم آورد.
تدوین این مقاله بر اساس مطالعات و یافته های یک پژوهش مصوب علمی است که به منظور «بررسی روش- شناسی پژوهش در روان شناسی و علوم تربیتی در ایران» اجرا شده است.
هدف های این پژوهش آن بوده است که ببینیم:

۱- متون و منابعی که در کلاسهای درسی دانشگاهی روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی مورد استفاده قرار می گیرند اساسا بر کدام بنیادهای نظری معرفت شناسی و روش شناسی استوارند؟

۲- مقالاتی که در مجلات علمی – پژوهشی روان شناسی و علوم تربیتی ایران انتشار می یابد از نظر معرفت- شناسی, روش شناسی, و هدف یا نوع طرح پژوهشی دارای چه وضعیتی هستند؟

۳- سرفصلهایی که در درس روش تحقیق در مقاطع کارشناسی, کارشناسی ارشد و دکترای روان شناسی و علوم تربیتی در دانشگاه های بزرگ کشور تدریس می شود, تا چه اندازه با عنوان های مطرح شده در منابع مهم دانشگاهی درس روش تحقیق همخوانی دارد؟

۴- بنیادهای نظری و معرفت شناختی در محتوای تدریس استادان در کلاس های درس روش تحقیق در سطوح کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترای روان شناسی و علوم تربیتی در دانشگاه های بزرگ کشور چیست؟

۵- دانشجویان مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترای روان شناسی و علوم تربیتی در کلاس های درس روش تحقیق دانشگاه های بزرگ کشور تا چه اندازه ماهیت پژوهش و بنیادهای نظری و معرفت شناختی (فلسفه علم) در روش شناسی پژوهش را فرا می گیرند؟
برای پاسخگویی به سوالات اول و دوم, شانزده منبع اصلی تدریس روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی و تمام مقالات روان شناسی که در آخرین شماره مجلات علمی- پژوهشی کشور چاپ شده است, مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین به منظور پاسخ به سوالات سوم و چهارم و پنجم, ۲۲ نفر استادان درس روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی که در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا در هفت دانشگاه بزرگ کشور (دانشگاه تهران, دانشگاه علامه طباطبایی, دانشگاه شهید بهشتی, دانشگاه تربیت معلم, دانشگاه آزاد تهران, دانشگاه شیراز, دانشگاه اصفهان) در دانشکده های روان شناسی و علوم تربیتی این دانشگاه ها تدریس می کنند, و نیز ۱۱۹ نفر دانشجویانی که بیشترین نمره ها را در هفت دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه های مذکور در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترا داشته اند, مورد مصاحبه ساختار یافته قرار گرفتند.
این پژوهش نشان داد که:

۱- بنیادهای معرفت شناختی و بنیادهای روش شناسی منابع و متون درسی روش تحقیق که در دانشگاه ها تدریس می شود از نوع فلسفه تحصلی و پساتحصلی و روش کمی گرایانه است.

۲- مقالات روان شناسی و تربیتی که در مجلات علمی – پژوهشی روان شناسی و علوم تربیتی کشور چاپ می شود بر بنیاد فلسفه علم تحصلی و پساتحصلی و بر روش شناسی کمی گرای استوار است و عمدتا حاصل طرح های پژوهشی راهبردی است.

۳- تعداد واحدهای تدریس در سه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترای روان شناسی و علوم تربیتی بسیار اندک است و سرفصلهای تدریس استادان در کلاسها بسیار کمتر از عنوان هایی است که در منابع علمی اصیل روش تحقیق وجود دارد.

۴- بنیادهای نظری معرفت شناسی تدریس استادان درس روش تحقیق نیز اساسا از نوع فلسفه کمی گرای تحصلی و پساتحصلی است و به پژوهش های کیفی چندان توجهی نمی شود.

۵- دانشجویان درس روش تحقیق در سه مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد و دکترای روان شناسی و علوم تربیتی با ماهیت پژوهش و بنیادهای نظری فلسفه علم در پژوهش های روانی – تربیتی آشنا نمی شوند و آموزش قابل ذکری در این مورد به آنان داده نمی شود.
شناخت شباهت ها و تفاوت های میان شیوه های انتخاب و سازماندهی محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی و نحوه آموزش شهروندی در مقطع آموزش ابتدایی ایران با سوئد, به منظور ارایه پیشنهادهای کاربردی در زمینه اصلاح برنامه درسی ایران است. برای نیل به این هدف, طرح تحقیق به صورت توصیفی-تحلیلی (اسنادی) بر پایه روش تطبیقی انتخاب گردید. به استناد منابع و مباحث موجود می توان گفت که در ایران شیوه انتخاب و سازماندهی محتوا بر اساس “رویکرد موضوعات درسی” (رشته ای مجزا) بوده و محتوای برنامه درسی از “علوم اجتماعی” گرفته می شود و بر آن چه که مراجع تصمیم گیری برای یادگیری بچه ها مهم می دانند, مبتنی است در حالی که در سوئد مبتنی بر موضوع و بر اساس “رویکرد تلفیقی بین رشته ای” انجام می پذیرد و جهت سازماندهی تلفیقی برنامه درسی علوم اجتماعی همه رشته های درگیر در این برنامه درسی با مطالعه موضوع معینی در برنامه واحدی به نام “مطالعات اجتماعی” با هم پیوند می خورند. از ویژگی های آموزش شهروندی در ایران وجود مدیریت و برنامه ریزی متمرکز سیستم آموزشی؛ عدم مشارکت دادن کلیه ذی نفعان در تهیه, اجرا و ارزیابی برنامه ها؛ استفاده ناکافی از روش ها و شیوه های فعال و مشارکت جویانه و تکیه بر کتاب و جزوه محوری؛ و عدم توجه به موضوع ها و مفاهیم مرتبط با تربیت شهروندی و جهانی در کتاب های درسی و برنامه های آموزشی مدارس ابتدایی است. در حالی که آموزش شهروندی در سوئد به شیوه تلفیقی و مبتنی بر رویکرد میان رشته ای, مشارکتی و تعاملی است که با زندگی افراد در ارتباط بوده و در محیطی آزادانه حاکی از احترام متقابل و مبتنی بر اصول انسانی, اخلاقی و جهانی انجام می گیرد و از چالش های تنوع اجتماعی آگاه بوده و علاوه بر مدرسه با همکاری والدین, جامعه و سازمان های غیردولتی در راستای تربیت شهروند جهانی جهت زندگی در دهکده جهانی صورت می پذیرد.
تحولات بی وقفه علمی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در جهان معاصر و وضعیت و مسایل آموزش و پرورش ایران به گونه ای است که ضرورت نوآوری آموزشی و تربیتی در کشور ما را قطعیت می بخشد. مساله مهمی که در کشور ما تا کنون به آن پرداخته نشده, این است که کدام گروه از متخصصان و دانشمندان تعلیم و تربیت و روان شناسی, با کدام ویژگیهای اساسی در ساختار روان شناختی خود, قادر به خلق اندیشه های جدید برای نوآوری آموزشی و تربیتی در ایران خواهند بود؟ در این مقاله, بر اساس فلسفه “علم مینوی” و با تکیه بر این فرضیه اساسی که خردمندی, دانش گسترده, شخصیت رشدیافته علمی پژوهشگر, زمینه ساز اصلی نوآوری علمی است, کوشیده ایم, با روش پژوهشی ترکیبی ابداعی برای شناخت عمیق و همه جانبه پدیده های مرکزی موضوع مورد مطالعه, که آن را “روش پژوهش اصیل خلاق” می نامیم, به طرح و بررسی و تحلیل ویژگیهای روان شناختی پژوهشگران بپردازیم و دلالتهای آن را در تحولات تعلیم و تربیت توضیح دهیم. به عنوان نمونه ای در این رویکرد, زمینه های نوآوری در آموزش تفکر سالم به دانش آموزان را ابا اتکا بر خرد مینوی, دانش عینی فیزیولوژی مغز, روان شناسی و آموزش تفکرو شخصیت رشدیافته علمی پژوهشگر معرفی می کنیم.مطالب مقاله در نه فصل به اضافه منابع, بدین شرح آمده است:

۱- بیان مساله,

۲- نوآوری در آموزش و پرورش,

۳- سه بنیاد فلسفی, علمی و شخصیتی در نوآوریهای آموزشی و تربیتی پژوهشگران,

۴- روش پژوهشی اصیل خلاق برای مطالعه پدیده های پیچیده روانی- تربیتی,

۵- خرد مینوی, جوهره هویت ملی و دینی ایرانی برای معنی بخشیدن به زندگی,

۶- فلسفه علم و دانش عینی در نوآوری آموزشی و تربیتی,

۷- آموزش تفکر سالم, نمونه ای از کاربرد دانش عینی در نوآوری آموزشی و تربیتی,

۸- موانع به کارگیری دانش عینی در نوآوری آموزشی و تربیتی,

۹- مفهوم رشد یافتگی شخصیت علمی,

۱۰- منابع.

در ادامه با دانش استاد مسعود زرین آشنا خواهیم شد که تاثیر یک تربیت درست و اثر آن بر سرنوشت و فرآیند زندگی را به ما نشان میدهد.

در مقالات بعدی :

تربیت جبری

تربیت شرطی

تربیت تشویقی

خود تربیتی
ادامه دارد …

شما میتوانید با دعوت از کارشناسان موسسه در نمایندگی استان و شهر خودتان از دوره ها و محتوا های ارائه شده بهره ببرید